Paris FvdV is een niet commercieel weblog speciaal voor kenners en liefhebbers van de stad Parijs - en voor hen die dat willen worden. Parijs is een stad met een gewichtig verleden, respectabel en gerespecteerd. Het is totaal niet nostalgisch. Parijs is er in geslaagd om, soms op brutale maar altijd op elegante wijze, om te gaan met zijn grootse monumenten. Ze te beschermen en te integreren in de nieuwe dynamiek van de stad. Parijs is een meester op het gebied van herstel en transformatie. U zult er nooit in slagen een volledig overzicht te maken van plekken en verhalen, die allemaal op hetzelfde punt uitkomen en de glorie van deze stad bezingen. toch wil ik een poging wagen. Wekelijks wil ik u niet alleen informeren over wat Parijs nog meer te bieden heeft, maar ook wil ik mijn liefde voor deze stad op u over dragen. In de hoop dat het raakt aan iets wat u herkent of voelt. Ferry van der Vliet.

Privacy verklaring: Indien u weblog Paris FvdV, dat bij Google-Blogger is ondergebracht, leest en reageert op de blogs van Paris FvdV, doet u dat vrijwillig en is uw IP-adres en mailadres - indien u dat vermeld - bekend en wordt opgeslagen. Ook uw schuilnaam waaronder uw reageert wordt opgeslagen. Paris FvdV zal uw gegevens nooit aan derden doorgeven. We houden uw gegevens privé, tenzij de wet of rechtelijke macht ons dwingt uw gegevens aan hen te verstrekken. Datalekken in het systeem vallen onder de verantwoordelijkheid van Google-Blogger. Door weblog Paris FvdV te bezoeken en/of de op of via deze weblog aangeboden informatie te gebruiken, verklaart u zich akkoord met de toepasselijkheid van deze disclaimer. Google gebruikt cookies om services te leveren en verkeer te analyseren dus uw IP-adres en user-agent zijn bij Google bekend, samen met prestatie- en beveiligingsstatistieken om servicekwaliteit te garanderen, gebruiksstatistieken te genereren, misbruik te detecteren en maatregelen te treffen.

vrijdag 27 november 2015

NOËL À PARIS 2015 - KERST IN PARIJS 2015 (deel 1)

Bij de titel hoor ik u denken: "Hmmm.... Parijs, deze Kerst, not the place to be!"
Zou ik zelf gaan is de tweede gedachte die bij mij opkomt? Natuurlijk!  Ik stap ook elke dag in de auto.
Sinds mijn eerste bezoek aan Parijs in 1968 heb ik Parijs leren kennen als een veerkrachtige maar vooral veilige stad. Parijzenaars laten zich niet gijzelen door angst. Dat kunnen ze ook niet, want zich opsluiten in een appartement met een gemiddelde grootte van zestig vierkante meter is ook geen optie. Leven doe je buiten, vrienden ontvangen doe je in een café, uit eten met familie doe je in een bistro. Parijzenaars hebben nu eenmaal het vuur. Élan is niets voor niets een Frans woord, net als 'Joie de Vivre', gewoon levensvreugd!

#WeAreParis, #TousAuBistrot, #NousSommesUnis, #WeAreUnited, #FiersdelaFrance

Parijs is dit jaar rond de Kerst weer op zijn mooist. Kerst is altijd uitbundig, mede dankzij de prachtige kerstverlichting in de vele winkelstraten, -passages en pleinen, Prachtige etalages en sfeerverlichting onder de luifels en op de gebouwen van de luxe warenhuizen Printemps. Galeries Lafayette en Le Bon Marché en niet te vergeten de vele kerstmarkten. Dan pas realiseer je, waarom Parijs de lichtstad van de wereld wordt genoemd.

Een sprookje, Kerst in Printemps - Photo courtesy of Printemps

Het is dus hoog tijd om nu vast plannen te maken om uw Kerst juist dit jaar eens door te brengen in Parijs, want Kerst valt gunstig dit jaar. Parijs bruist, Parijs leeft en u ontdekt de vele voordelen. Allereerst is er een keur van evenementen (zie verder in mijn blog), die ook op vrijdag 25 december, de eerste kerstdag, gewoon geopend of te zien zijn. Verder zijn alle restaurants, met uitzondering van de typische familierestaurants, gewoon geopend zonder verhoogde prijzen. Daar moet je in Nederland eens om komen. Zaterdag 26 december, tweede kerstdag, viert men niet in Frankrijk, dus zijn alle winkels, restaurants en musea gewoon open. De Fransen vieren kerstavond, de avond voor de eerste kerstdag, met een familiediner in een restaurant. Op die avond is reserveren in een restaurant een must.

Uitbundig zoals altijd, de mooiste kerstboom van Parijs die van Galeries Lafayette
Photo courtesy of Dave Silvester

De aftrap van het kerstseizoen werd gegeven door GaleriesLafayette, op woensdag 4 november. In samenwerking met Disney werd de aftrap gegeven voor een intergalactische reis naar het Kerstfeest op een andere planeet, met een spectaculaire parade van Jedi's uit de film Star Wars begeleid door spectaculaire lichteffecten en choreografie. Ontdek de honderden robots in 12 geanimeerde etalages, een ode aan de nieuwe Star Wars film; 'The Force Awakens'. Kort voor de invasie van de helden van de Star Wars werd de 'Kosmische' kerstboom onthuld door Philippe Houze - Group President, Nicolas Houze - CEO, William Houze - directeur Beeld en Communicatie van Galeries Lafayette, en Agnes Vigneron, directeur Galeries Lafayette Haussmann, in aanwezigheid van Jean-François Camilleri, voorzitter van The Walt Disney Company in Frankrijk. Een 25 meter hoge kerstboom, wederom geplaatst onder de 102 jaar oude majestueuze glas-in-lood koepel uit de Belle Epoque, hoog boven de parfumerie-afdeling. Elke 15 minuten verandert deze kerstboom van kleur en is absoluut een must om te gaan bekijken. Het mooiste uitzicht op de boom heeft u vanaf de derde etage.

De kerstbomen van Galeries Lafayette door de jaren heen, vlnr 2014, 2013, 2012, 2011

Natuurlijk kon Printemps niet achterblijven en zij kozen voor een beroemdheid uit de filmwereld om het Printemps-kerstgevoel aan het publiek te tonen. Vorig jaar was het nog Jerry Hall de ex-vriendin van Mike Jagger die de kerstetalages onthulde, dit keer was de eer aan de Britse actrice Kate Winslet. Ze kreeg voor haar hoofdrol in The Reader in 2009 een Oscar. Daarnaast werden haar meer dan 35 andere filmprijzen toegekend, waaronder Golden Globes voor 'Revolutionary Road'. BAFTA Awards voor Sense and Sensibility en de European Film Awards voor haar rol als Iris in Titanic. nu schittert zij in de film over het leven van Steve Jobs. Tevens is zij het gezicht van het beautymerk Lancôme.

Op maandag 9 november onthulde Kate, in het bijzijn van Printemps CEO Paolo De Cesare, de 11 etalages met als thema de lentefee die haar mooiste dromen realiseert ter gelegenheid van het 150 jarig bestaan van dit luxe warenhuis. Verkleumd wordt zij wakker in een sprookjesachtig winterlandschap en laat met de magie van haar toverstaf de Kerst ontwaken om in de volgende etalages weer terecht te komen in de lente. Een sprookje uit 1911 vormgegeven door de getalenteerde ontwerper Philippe Decouflé. Bedacht in samenwerking met gerenommeerde partners van het warenhuis; Lancôme, Evian, Longines, Christian Louboutin, Sonia Rykiel en Burberry. Deze haast magische etalages mag u niet missen.

Printemps bestaat dit jaar 150 jaar - Photo courtesy of Printemps

Natuurlijk begint het officiële kerstseizoen in Parijs niet voordat  de kerstverlichting op de Champs Élysées is ontstoken. De lancering van de spectaculaire verlichting was gepland op woensdag 18 november 2015. Zoals de traditie betaamt weer door een (Franse) beroemdheid. In 2011 was de eer aan Marion Cotillard, in 2012 de beeldschone Diane Kruger. In 2013 Laetitia Casta, topmodel en filmster, maar ook het officiële gezicht van L'Oreal, model in verschillende reclamecampagnes van Guess, Sports Illustrated, de Pirelli-kalender en in de Victoria's Secret-catalogus. In 2014 was Omar Sy die wij kennen als Driss de 'mantelzorger' van Aristocraat Philippe Pozzo di Borgo uit de Franse kaskraker Intouchables.  Maar slechts 5 dagen na de rampzalige vrijdag de 13e werd terecht besloten om de verlichting te ontsteken zonder enige ruchtbaarheid. De filmster Jean Dujardin die vooral bekend is geworden door zijn rol van George Valentin in de film The Artist (2011) wat hem een  Oscar opgeleverde voor beste acteur, zal nu een jaartje moeten wachten. Toch zijn de 400 verlichte bomen op de Champs Élysées weer goed voor een betoverend schouwspel

Wandeling: De mooiste lichtroute
Dit jaar zijn er meer dan 130 straten en pleinen feestelijk verlicht.
De mooiste lichtroute vindt u natuurlijk alleen in mijn blog.

U begint aan de boulevard Haussmann bij metrostation Havre Caumartin. Uw mond valt open van verbazing op het moment dat u het metrostation uitstapt. Hier bevinden zich de twee grootste en mooiste warenhuizen van Parijs; Printemps en Galeries Lafayette, geheel in kerstsfeer. Ik verzeker u, hier bent u wel een tijdje zoet zoals u hierboven al heeft kunnen lezen. Aan de overkant ziet u de achterkant van de Opéra Garnier. We vervolgen onze weg via de voorzijde aan de place de l'Opéra, daar neemt u schuin rechts de feeëriek verlichte rue de la Paix die uitkomt op een van de mooiste pleinen van Parijs de place Vendôme.

Overal waar je kijkt zie je uitbundige kerstetalages

We vervolgen onze lichtroute rechts via de rue Saint- Honoré langs schitterende kerstetalages naar de rue Royale waar u een prachtig vergezicht heeft op de fraai verlichte Madeleine kerk. Neem even de moeite om de prachtige en rijk versierde Cité Berryer te bezoeken (overzijde rechts) herkenbaar aan de kroonluchters met de goudkleurige lampenkapjes. Keer weer terug naar de drukke rue Royale en vervolg de route via de eveneens fraai verlichte rue du Faubourg-Saint-Honoré vol met chique modezaken en mondaine etalages, waaronder die van Gucci, Dolce et Gabana, Prada, Hermes, Cartier, Boucheron, Yves Saint Laurent en zo kan ik nog een hele tijd doorgaan.

Deze lange winkelstraat uitlopen tot de kruising met de avenue Matignon. Terloops passeert u aan de linkerzijde het paleis van de Franse President Hollande, het Élysées. We nemen links de avenue Matignon (sorry, even een donker stukje) die ons brengt naar de Rond Point des Champs Élysées Marcel Dassault, alwaar u het mooiste uitzicht heeft op de gehele avenue des Champs Élysées, met aan het ene uiteinde de Arc de Triomphe en aan het andere uiteinde 'la Grande Roue' aan de place de la Concorde en daar tussenin 400 verlichte bomen. Niet voor niets noemen ze dit 'La Voie Triomphale'. Natuurlijk kunt u de hele avenue links en rechts bewandelen, maar u moet zeker de avenue  Montaigne (in het verlengde van de avenue Matignon) niet vergeten. Het is een aardige tippel maar een die u altijd zal bijblijven. (TIP: klik hier voor meer informatie over alle straten voorzien van kerstverlichting in Parijs)

Ook dit jaar wordt het Grand Palais letterlijk en figuurlijk omgetoverd tot een van de mooiste Kermissen van Europa. Elke dag van 18 december 2015 tot 3 januari 2016 kunt u terecht bij meer dan 50 kermisattracties onder het magische glazen koepeldak. Een werkelijk onvergetelijke ervaring in een van de mooiste monumenten van Parijs. Spectaculair is het 30 meter hoge wiel die u de unieke mogelijkheid biedt om het glazen dak van wel heel dichtbij te bewonderen met als extra een prachtig uitzicht over de feeëriek verlichte Champs Élysées. Het Grand Palais is elke dag geopend van 11:00 tot middernacht (gesloten op 24 en 31 december 2015) Toegangsprijs € 15 / € 10 voor een kind / gratis voor kinderen tot 2 jaar.

50 kermisattracties onder het magische glazen koepeldak van het Grand Palais

Als laatste in deze eerste kerstblog wil ik graag een jaarlijks terugkerend bijzonder initiatief bij u onder de aandacht brengen. Door het jaar heen zijn het elkaars concurrenten, maar eens per jaar komen deze topstukken uit de wereld van de mode, design en bouwkunst bij elkaar voor een bijzonder initiatief. Dit jaar alweer voor de 20e keer:  "l’Association  Les Sapins de Noël des Créateurs". Inmiddels een mondiaal evenement, waar kerstbomen ontworpen door grote namen zoals Jean Paul Gaultier, Stella McCartney, Stephane Rolland, Jean Claude Jitrois, Jean-Charles de Castelbajac, Chantal Thomass, Ali Mahdavi en vele anderen, geveild gaan worden en de opbrengst ten goede komt aan een goed doel. De inspiratie voor dit bijzondere idee kwam van modejournaliste en producer Marie-Christiane Marek (Paris Première, France 2, et TV5 Monde).

Deze bijzondere kerstbomen worden gepresenteerd bij de deelnemende modehuizen en -winkels aan de avenue Montaigne, de rue François 1er, en in het Théâtre des Champs-Élysées op nummer 15 van de avenue Montaigne. Op 23 november was er een groot gala-diner inclusief een veiling. Deze werd life uitgezonden door de Franse TV zender TV5 Monde en was te zien in meer dan 203 landen. De presentatie was zoals altijd in handen van mevrouw Marek zelf, samen met een bekende modeontwerper.


In mijn volgende kerstblog neem ik u mee langs kerstmarkten, een kerstverrassing in Bercy en langs de beste foodzaken en traiteurs van Parijs want voeg twee letters toe aan Parijs en u hebt, paradijs!

zaterdag 21 november 2015

PARIJS, PLACE DE LA RÉPUBLIQUE

Place de la République mag je rustig een historische plaats noemen in Parijs die metname dit jaar, symbool staat voor de waarden van de Republiek Frankrijk 'liberté, égalité, fraternité'; vrijheid, gelijkheid en broederschap. Sinds het begin van de 20e eeuw staat het motto afgebeeld op Franse munten. Ook de Franse versie van de euro draagt deze drie woorden. In het antroposofisch gedachtegoed wordt elk van deze drie waarden gezien als het ideale basisprincipe: Vrijheid als culturele vrijheid, gelijkheid als rechtsgelijkheid en broederschap als economische solidariteit.

Donkere wolken pakken zich samen boven het symbool van de Republiek

De reusachtige place de la République is een van Hausmanns minder gelukkige vondsten. Het plein maakte eens deel uit van het plan om Parijs open te gooien en revoluties en complotten tegen te gaan, maar net als de place de la Bastille en de place de la Nation wordt het nu vaak gebruik als begin- of eindpunt van demonstraties. Nation, Bastille, République wordt ook wel de route van de betogingen genoemd, voor altijd verbonden met de mijlpalen uit de Franse geschiedenis. Hier in de faubourgs, de arbeiderswijken, de bakermat van revoluties en straatvechters, werden dan ook de meutes gevormd voor grootse volksopstanden. Het begin van de revolutie in 1789, de bestorming van de Bastille, de drie revolutionaire dagen van 1848 en uiteindelijk de staatsgreep van Lodewijk Napoleon in 1851 en het verzet van de commune. Het is dan ook niet verwonderlijk dat arbeidersbetogingen in Parijs altijd de route volgen van place de la  Nation naar place de la Bastille en eindigen op de place de la République.

Place de la République anno 1900 met de eerste trams

Op de locatie van de Place de la République stond vroeger een toegangspoort tot de stad: de Porte du Temple. Deze was gebouwd in de 14de eeuw onder Karel V. In 1811 kreeg het toen driehoekige plein een fontein genaamd Château-d'Eau, ontworpen door Girard en het plein kreeg toen de naam place du Château-d'Eau. Alexandre Dumas had hier in de buurt zijn eigen theater, het Théatre Historique. Bij de openingsvoorstelling van Dumas' 'La Reine Margot' stond het publiek twee dagen en nachten in de rij om kaarten te bemachtigen.
In 1854 werd het plein op de schop genomen door de ingrijpende stedenbouwkundige plannen van Baron Haussmann. Naast het plein kwam een kazerne met 3200 soldaten. Zo kon deze troepenmacht, via de boulevards, snel bij mogelijke haarden van opstand geraken (zoals in de faubourg Saint-Antoine). Het nieuwe plein kwam in 1862 gereed. In 1866 werd de fontein verplaatst naar de slachterijen van La Villette om te dienen als drinkbak voor het vee. Gelukkig is de fontein met bronzen leeuwen bewaard gebleven en nog steeds te bewonderen op de Place de la Fontaine aux Lions in het 19e arrondissement.

De fontein met bronzen leeuwen verplaatst naar de Place de la Fontaine aux Lions, 19e

In 1879 werd een wedstrijd voor de installatie van een groot monument, gewijd aan de republiek, uitgeroepen en gewonnen door de broers Léopold en Charles Morice. Weinigen weten dat er twee inhuldigingen hebben plaatsgevonden. De eerste op 14 juli 1880 met het gipsmodel en op 14 juli 1883 de definitieve versie in brons. De gebroeders Morice streden met de beeldhouwer Aimé-Jules Dalou voor een plaats op de place de la République. Zijn versie van de Marianne werd niet verkozen maar geplaatst op de place de la Nation.

Het monument bestaat uit een kolossaal standbeeld van 9,50 meter, rustend op een stenen sokkel, van 15,5 meter hoog en een diameter van 13 meter. Aan haar voeten, de drie deugden, motto van de Republiek; vrijheid, gesymboliseerd door een fakkel, gelijkheid, belichaamd door de vlag en broederschap, verbeeld door een hoorn des overvloeds. Onder deze standbeelden, rondom het voetstuk, 12 bronzen reliëfs. Dalou kreeg ter compensatie de opdracht voor deze bronzen bas-reliëfs op de sokkel, waarin hij de geschiedenis van de Republiek uitbeelde. Op de begane grond een drie meter hoge bronzen leeuw, zijn poot rustend op een urn, die symbool staat voor het algemeen kiesrecht.

Place de la République voor 2000 met de twee verdwenen dolfijnfonteinen

Al 132 jaar overziet 'Madame de la République' het plein. Haar ogen gericht op de rue du Temple. Met haar jakobijnenmuts op het hoofd, de olijftak in de hand en de Verklaring van de rechten van de mens aan haar zijde, kijkt ze met haar bronzen blik naar de demonstraties van het volk waarvan ze sinds ruim een eeuw het trotse symbool is geworden. Dit monument is onontbeerlijk geworden voor het politieke klimaat van Parijs. Op 4 september 1958 kondigde de Gaulle, juist op deze onwaarschijnlijke plek aan, dat het ontwerp voor een nieuwe grondwet gereed was gekomen. Daarmee liep de Vierde Republiek ten einde (de Derde Republiek was in 1940 al ten onder gegaan). De Vijfde Republiek was een feit en is sindsdien de huidige staatsvorm van Frankrijk. In deze republikeinse staatsvorm gaat de meeste macht naar de president.

2013 het plein is weer een eenheid, kosten ruim 17 miljoen euro

In 2008 kondigde de toenmalige burgemeester van Parijs Bertrand Delanoë zijn plannen aan om het plein zijn oude grandeur weer terug te geven. Voorheen werd het plein in tweeën gesplitst door het verkeer. 12 Miljoen euro werd gereserveerd en de verbouwing begon in 2010. Het complete project, onder leiding van de architecten Trévelo & Viger-Kohler, werd afgerond in 2013 met een overschrijding van het budget met maar liefst 5 miljoen euro. Het plein werd geopend door Bertrand Delanoë en Anne Hidalgo (de huidige burgemeester van Parijs) en de meningen lopen uiteen. Persoonlijk vind ik het plein foeilelijk en zielloos. Mede dankzij de te kleine grijze tegels met aan een zijde nevelende fonteinen die de helft van de tijd buiten werking zijn.

De historische dolfijnfonteinen moesten plaatsmaken voor moderne nevelfonteinen

Het plein ligt te midden van het 3e, 10e en 11e arrondissement en vormt het kloppend hart, gevoed door de (verkeers)aders van de avenue de la République, de boulevards Voltaire, du Temple, Saint-Martin en Magenta en de rue du Temple en Château d'Eau. Het 10e en het 11e arrondissement dit jaar zo zwaar geteisterd door de aanslagen op Charlie Hebdo. Woensdagmiddag 7 januari maken schoten op de redactie van het blad Charlie Hebdo een einde aan het leven van twaalf mensen. De wereld stond even stil.

Twaalf, onder wie negen redactieleden, vallen er bij de laffe aanslag van de broers Chérif (32 jaar) en Saïd (34 jaar) Kouachi op de Parijse redactielokalen. Na de beschieting vluchtten de daders naar buiten en worden onder vuur genomen door de inmiddels toegesnelde politie. Een agent wordt neergeschoten. Eenmaal gewond op straat schiet een van de aanvallers hem in het hoofd. Tot op de dag van vandaag worden er nog bloemen gelegd en kaarsjes gebrand op de hoek van de rue Nicolas Appert en de passage Sainte-Anne Popincourt, waar de vroegere redactie van Charlie Hebdo was gevestigd en op de plek waar de politieman Ahmed Merabet het leven liet; boulevard Richard Lenoir tegenover de rue Moufle. In een reeks van aanslagen in de dagen die daarop volgen worden in totaal 17 mensen gedood, onder meer tijdens een gijzeling in een Joodse supermarkt in Parijs. De daders worden uiteindelijk doodgeschoten bij een vuurgevecht.

Op vrijdag de 13e november worden de beide arrondissementen wederom geteisterd door terroristische aanslagen. Vrijwel gelijktijdig beginnen op verschillende plekken in de Franse hoofdstad schietpartijen en zijn er explosies. De eerste schietpartij wordt gemeld bij restaurant Le Petit Cambodge aan de Rue Bichat. Ook gaan terroristen het Theater Bataclan aan de Boulevard Voltaire binnen tijdens een optreden van de Californische rockband Eagles of Death Metal en gijzelen de aanwezigen. Hierbij vallen de meeste slachtoffers. Ook op de Avenue de la République, de Boulevard Beaumarchais, de Rue de Charonne en op de Boulevard Voltaire, niet ver van theater Bataclan, worden aanslagen gepleegd. Verder zijn er buiten het stadion Saint-Denis explosies te horen. Daar voetbalt op dat moment Frankrijk een vriendschappelijke wedstrijd tegen Duitsland. Tijdens de aanslagen zijn er ten minste 129 doden en 352 gewonden te betreuren.

Na de indrukwekkende mars van de Republiek op zondag 11 januari waar 1,2 tot 1,6 miljoen mensen in Parijs aan deelnamen, is de place de la République wederom het centrum van demonstrerende en rouwende mensen. Bloemen worden gelegd en duizenden kaarsjes gebrand. 'Je suis Charlie' maakt plaats voor 'Pray for Paris'. Aan de voet van Marianne wordt gehuild, geapplaudisseerd en geschreeuwd van woede. De imposante sculptuur die de waarden belichaamt van de vrijheid, gelijkheid en broederschap staat fier overeind in het midden van het plein wetend dat op 'Quatorze Juillet' - 14 juli, straks om haar heen, weer zal worden gefeest en gedanst. Of honderden fietsers die zich onder haar voeten verzamelen voor de jaarlijkse Le Ride Béret Baguette van de Place de la République naar Bois de Vincennes. Maar ook zij die gewoon in vrijheid willen protesteren zodat ook hun geluid  wordt gehoord. 

'Liberté, égalité, fraternité' betekent ook vrijheid van demonstreren voor iedereen.


'Fluctuat nec mergitur' staat in het wapen van Parijs; dit betekent letterlijk: 'Ze wordt geteisterd door de golven, maar gaat niet ten onder'. 

zaterdag 14 november 2015

RODIN

Ja alles wat een mens gelukkig kan maken overkomt mij deze week. Dinsdag 10 november 2015, als speciale gast aanwezig kunnen zijn op de al weer zesde uitreiking van de 'Golden Blog Awards' in het Hôtel de Ville van Parijs en maandag als Parijs blogger een sneak preview kunnen krijgen in het geheel verbouwde Hôtel Biron, beter bekend als het Musée Rodin. Last but not least alles wat mijn fotografisch hart doet kloppen; Paris Photo en Fotofever (zie ook mijn blog van vorige week).

Toen ik bovenstaande alinea schreef wist ik nog niet dat vrijdag de dertiende zo'n letterlijke betekenis zou krijgen door de aanslagen in Parijs. 'Fluctuat nec mergitur' staat in het wapen van Parijs. Wat letterlijk betekent:  'Ze wordt geteisterd door de golven, maar gaat niet ten onder'.  Charlie Hebdo schreef direct na de aanslag het volgende op twitter: "Friends from the whole world, thank you for #pray for Paris', but we don't need more religion! Our faith goes to music! Kisses! Life! Champagne and Joy! # Paris is about life.
Reden voor mij om toch mijn wekelijkse blog te publiceren ondanks dat mijn Parijse hart bloedt.

Gelukkig hoefde ik niet te wachten tot 12 november 2015

Musée Rodin opende afgelopen maandag 9 november 2015 speciaal haar deuren voor genodigden en op 12 november officieel voor het publiek. Drie jaar duurde de renovatie van het voormalige atelier en woonhuis van de beeldhouwer Auguste Rodin. Letterlijk alles is onder handen genomen, van vloer tot plafond. Houtwerk, stucwerk en de vloeren werden grondig gereinigd en gerestaureerd. Mede dankzij deze nieuwe look ademt het nieuwe museum de geest van Rodin.

De adembenemende Cantor Hal

Het museum heeft een geheel nieuwe lay-out en is nu voorzien van niet eerder tentoongestelde werken en schilderijen uit de persoonlijke kunstcollectie van Rodin, waaronder schilderijen van Vincent van Gogh en Edvard Munch. Door de geheel nieuwe lay-out en een andere verlichting krijgt de bezoeker een mooier zichtveld op de kunstwerken, aldus museumdirecteur Catherine Chevillot. 16 Miljoen euro is besteed aan de restauratie waarvan 49% werd gefinancierd door de Franse Staat en de overige 51% door het museum zelf. Het project werd mede door het gieten van nieuwe bronzen beelden van de originele mallen van Rodin betaald.

Mede door het invallende licht lijken de beelden tot leven te komen

18 kamers in het Hôtel Biron geven een prachtig overzicht, van de ruim 600 tentoongestelde werken waaronder 440 sculpturen (voorheen 390), waaronder 'La Cathédrale'. Twee handen die omhoogkomen uit een rots. De vingertoppen raken elkaar als in een gebed, en doen denken aan een kerkboog. De oplettende waarnemer zal opmerken, dat de handen geen paar vormen, maar twee rechterhanden zijn. 123 beelden van gips en terracotta zijn opnieuw gerestaureerd. Verder schilderijen en tekeningen van de meester zelf, vaak afkomstig uit privé-collecties. Het museum wordt verder nog verlevendigd door aankopen van Rodin voor zijn eigen privécollectie, werken van Van Gogh, Cézanne en nog een aantal Japanse prenten. De nalatenschap van Rodin omvat zo'n 6500 beeldhouwwerken (brons, marmer, klei en gipsen studies), 6500 schilderijen en tekeningen (Rodin was ook nog een voortreffelijk portretschilder) en 1700 schilderijen uit zijn eigen privécollectie. In het museum ziet u natuurlijk alleen de topstukken, gelardeerd met een klein overzicht van zijn gehele oeuvre.

440 sculpturen van Rodin zijn te bezichtigen in 18 zalen

Er is ook een vertrek gewijd aan Camille Claudel, Rodins leerlinge, favoriete model en muze. Als negentienjarige ging Camille aan de slag in het atelier van Rodin. Bijna dertien jaar lang onderhielden de twee een innige artistieke en erotische relatie. In 1893 verliet zij teleurgesteld Rodin, nadat deze niet bereid was zijn partner Rose Beuret, met wie hij een zoon had, te verlaten. Gekweld door zware depressies kwam ze in 1913 terecht in een inrichting, waar ze tot aan haar dood, dertig jaar later zou verblijven.

Maar weinig grote steden hebben zo'n nauwe band met de beeldende kunst als Parijs. In het tweede Keizerrijk (1852-1870) en de Derde Republiek (1870-1940/'46) werd Parijs gaandeweg een openluchtmuseum vol met beelden van onder andere Carpeaux (Fontaine de l'Observatoire) Rude (de Marseillaise op de Arc de Triomphe). Rodin, Maillol, Zadkine en Bourdelle.

De nalatenschap van Rodin omvat zo'n 6500 beeldhouwwerken

Montmartre en Montparnasse werden hèt bloeiend centrum voor kunst en literatuur. Schilders en beeldhouwers, schrijvers en dichters werden aangetrokken door deze buurten. De ateliers, de levendigheid en bohemienachtige manier van leven en werken, werkten als een magneet op vele getalenteerde kunstenaars. Kunstenaars als Moreau, Delacroix, Bourdelle, Maillol, Rodin, Zadkine en schrijvers waaronder Balzac en Hugo hebben een schat aan ateliers nagelaten aan de stad Parijs. Gelukkig zijn veel van deze ateliers musea in eigendom van de stad Parijs en daardoor (nog) gratis te bezichtigen.

Vele artiesten, schilders, schrijvers, componisten en beeldhouwers gebruikten hun woning als middel om hun vakmanschap te tonen en zo de herinnering levend te houden. Gewone huizen, waar Parijs zo trots op is, getuigen van een rijk verleden. Menig kunstenaar heeft tijdens zijn leven zijn artistiek testament opgemaakt, opdat zijn oeuvre hem zou overleven, niet verspreid onder verzamelaars en verschillende musea, maar liefst in hun eigen atelier of huis, daar waar de kunstwerken tot stand kwamen. De huidige bezoeker waant zich terug in de tijd en krijgt een intieme inkijk in het leven van een boeiend persoon.

Het prachtige Hôtel Biron met op de voorgrond Le Penseur

Het Hôtel Biron ligt in het 7de arrondissement. Lange tijd was dit de 'edele buitenwijk', het domein van de Parijse aristocratie. Dit arrondissement ligt verscholen achter hoge muren en zware poorten van chique hôtels (niet te verwarren met hotels in de zin zoals wij die kennen) residenties, ambassades, ministeries en andere internationale instellingen. Maar hier en daar is, door een op een kier geopende koetspoort, nog een glimp op de vangen van de 18de eeuwse sfeer. Dit arrondissement doorkruis je doorgaans niet tijdens je eerste bezoek aan Parijs. De buurt is uiterst interessant voor wie al meer vertrouwd is met de Franse hoofdstad en flaneren belangrijker vindt dan winkelen en toeristische bezoeken. Dit is het grondgebied dat vroeger eigendom was van de Abbaye de St-Germain-des-Prés met onder andere de  prachtige rue de Varenne, vol met prachtige herenhuizen (hôtels), waaronder Hôtel de Boisgelin (47) met de Italiaanse ambassade en Hôtel de Galliffet (50) waar het Italiaanse culturele instituut is gehuisvest. Hôtel Matignon (57) de ambtswoning van de Eerste Minister. In Hôtel de Villeroy (78) zit het ministerie van Landbouw. Andere zeer fraaie herenhuizen zijn Hôtel Broglie (73 - een van de grootste particuliere huizen van Parijs) en Hôtel de Castries (72). Het mooiste en interessantste van alle hôtels staat aan het einde van de rue de Varenne. Een stadspaleis uit de vroegere 18e eeuw; het Hôtel Biron (79) waar het Musée Rodin gevestigd is.

Auguste Rodin (1840 - 1917) in zijn atelier

Abraham Peyrenc gaf in 1727 opdracht voor de bouw van dit stadspaleis, die vijf jaar in beslag nam. In 1753 werd het aangekocht door de Duc de Biron een Franse maarschalk. Later deed het paleis dienst als de woning van de Pauselijke gezant, de Russische ambassade en een opvoedingstehuis voor meisjes gerund door adelijke nonnen van de Société du Sacré-Cœur de Jésus. In 1904 kwam het in zwaar vervallen staat in handen van de Franse overheid, die het weer beschikbaar stelde voor allerlei arme kunstenaars die profiteerden van de zeer lage huren. Naast Jean Cocteau, Henri Matisse en de beroemde danseres Isadora Duncan werkten hier ook de beeldhouwster Clara Westhoff en haar echtgenoot Rainer Maria Rilke. Het was deze Rilke die Auguste Rodin aanmoedigde om in het Hôtel de Biron te gaan wonen.

“My dear great friend, you should see this beautiful building and the room I have occupied since this morning. Its three bay windows open expansively onto an abandoned garden, where trusting rabbits can sometimes be seen leaping through the trellises like figures in an ancient tapestry.“
Rainer Maria Rilke aan Auguste Rodin, op 31 augustus 1908

Rodin betrok het hôtel in 1908 op 68 jarige leeftijd.

'La Cathédrale', twee handen die omhoog komen uit een rots

Auguste Rodin (1840 - 1917) mag zich de belangrijkste Franse beeldhouwer noemen rond de eeuwwisseling van de 19de naar de 20ste eeuw. Hij geldt als de wegberijder van de moderne beeldhouwkunst. Kenmerkend voor zijn werk is de onrustige modellering van de oppervlakken, die weer zorgde voor een prachtige lichtreflectie op het brons. Rodins beeldhouwwerk verbaast door zijn sterke expressie, energie en vitaliteit. De mannen met grote gespierde blote voeten met stevige tenen en goedgespierde torsos, terwijl zijn vrouwen vaak zachte vormen hebben. Dit is vooral goed te zien in zijn beroemde marmerwerk 'Le baiser', de kus. Van dit werk, dat geldt als een van de beroemdste en succesvolle stukken van Rodin, bestaan slechts twee kopieën, een in Kopenhagen en een in London.

'Le Baiser' - De Kus

Tussen 1879 en 1892, zo'n 13 jaar lang, beleefde de beeldhouwer een tumultueus en amoureuze verhouding met zijn 24 jaar jongere leerlinge Camille Claudel, zijn muze en zelf ook kunstenares. Zij inspireerde hem in 1886 tot 'Le Baiser' (De Kus). Het marmeren werk uit 1888 verbeeldt de liefde en sensualiteit van Francesca en Paolo: ze zijn verstrengeld, hun lippen lijken versmolten. Twee geliefden versmolten in een oneindige omhelzing. In de Goddelijke komedie van Dante speelt de verboden liefde tussen Francesca da Rimini en Paolo Malatesta een belangrijke rol. Dit beeld van de twee geliefden behoort tot de werken die aanvankelijk werden gemaakt in het kader van de 'Porte de l'Enfer (De Hellepoort), zijn levenswerk en allerbelangrijkste opdracht. Hij moest een monumentale poort maken voor de geplande bouw van het Musée des Arts Décoratifs. Rodin werkte er jaren aan maar kreeg het nooit af. Overigens net als het museum; de bouw van het museum werd helaas nooit gerealiseerd. 'De Kus' is ook nooit opgenomen in 'De Hellepoort', wel 'De Denker' die Rodin later heeft uitgewerkt in een afzonderlijk beeld. Het beeld van 'Le Penseur', dat in de tuin staat, stond ooit in een park in Lübeck, in Duitsland. Het beeld werd teruggekocht dankzij een publieke inzameling en staat nu rechts van de ingang. Een ander gietsel staat op het graf van Rodin in Meudon.

Aan de achterzijde van het park heeft u een indrukwekkend uitzicht op een van de mooiste stadspaleizen van Parijs

'Le Penseur' (1881) wordt ook 'Le Poète' genoemd, omdat het beeld eigenlijk de mediterende Dante moest voorstellen. De denker zit met zijn kin op zijn hand, zijn elleboog op zijn knie, zijn benen gekruist, zijn lichaam aanwezig, zijn geest ver weg. Overheersend zijn opnieuw, de grote handen en voeten. Het hoofd lijkt, door het contrast, vrij klein. Misschien was het model van de kunstenaar wel geen groot denker?

De totale museumcollectie stamt uit de nalatenschap van de beeldhouwer, die hij vermaakte aan de staat. Bezoekers komen het museum binnen via de voormalige kapel. Hier bevinden zich de kassa's, de museumwinkel en de ruimten voor tijdelijke exposities. Vanuit de kapel komt u in de drie hectaren grote tuin, waar u om het gebouw heen kunt lopen, om aan de achterzijde de prachtige baroktuin te bezoeken. Overal staan bronzenbeelden van Rodin tentoongesteld, waaronder de 'Burgers van Calais', 'De Hellepoort', 'De Denker' en Honoré de Balzac. Aan de achterzijde van het park, achteraan bij het waterbassin heeft u een indrukwekkend uitzicht op een van de mooiste stadspaleizen van Parijs. Het trekt jaarlijks zo'n 700.000 bezoekers.

Hôtel Biron - Musée Rodin, rue de Varenne 77, 7e arrondissement, métro Varenne.
Geopend dinsdag tot en met zondag (gesloten op maandag) van 10.00 uur tot 17.45 uur en op woensdag tot 20.45 uur.
Toegang museum en tuin € 10.

Het is ook mogelijk om alleen een bezoek te brengen aan de tuin entree slechts €4  

zaterdag 7 november 2015

PARIS PHOTO & FOTOFEVER 2015

Fever, fotofever. Volgende week van 13 tot en met 15 november 2015 is Parijs koortsachtig in de ban alles wat met fotografie te maken heeft. Het wordt druk, heel druk, in het Grand Palais en het Carrousel du Louvre. Ik heb het over de twee grootste foto-events van het jaar, waar Parijs als een magneet werkt op 'collectioneurs', topfotografen, would be's, could be's en goedwillende amateurs. Ik doel op het jaarlijks terugkerende PARIS PHOTO; de vierdaagse portfolio manifestatie in het Grand Palais en de alweer derde editie van FOTOFEVER in het Carrousel du Louvre.

Fever Fotofever
'Red light in the darkroom  - turn of the light and look at me' van J. Konrad Schmidt.

PARIS PHOTO, opgericht in 1996, is inmiddels de meest prestigieuze fotokunstbeurs, gewijd aan historische en hedendaagse fotografie. In de afgelopen 19 jaar is Paris Photo uitgegroeid tot hèt belangrijkste evenement voor verzamelaars van hedendaagse en moderne kunst, fotografie professionals, kunstenaars, maar ook voor een steeds groeiend publiek van kunstliefhebbers. Elke editie is uniek en presenteert de beste selecties van exposanten met diverse collecties gericht op het medium fotografie. Een ongeëvenaarde ervaring op twee historische locaties die alle verschillende trends in de fotografie samenbrengen. Want ook volgend jaar, al weer voor de vierde keer wordt de gehele tentoonstelling overgenomen door de stad Los Angeles, waar de foto's te zien zijn van 29 april 2016 tot en met 1 mei 2016, in de befaamde Studio's van Paramount Pictures.

Paris Photo al 19 jaar 's werelds beste fotoevent

146 gerenommeerde galeries uit 33 landen van over de hele wereld, waaronder 32 voor de eerste keer, zullen hun collectie tonen aan het publiek van 12 tot en met 15 november 2015. Dit alles vindt plaats onder de beroemde glazen art nouveau koepel van het Grand Palais. Het gebouw met de grootste dakconstructie in smeedijzer, staal en glas ter wereld; 9.400 ton staal en 15.000 vierkante meter glas. Voor het eerst, in deze al weer 19e editie, tonen speciaal geselecteerde galeries groot formaat foto's in de 'Salon d'Honneur'.

In de 'Private Collection' krijgt u een kijkje in de keuze van een bekende fotoverzamelaar. Dit keer is er een selectie gemaakt uit de verzameling van Enea Righi, een van de belangrijkste verzamelaars in Italië met foto's van Cy Twombly, Nan Goldin en Hans-Peter Feldmann.

146 gerenommeerde galeries uit 33 landen tonen hun collecties onder de grootste dakconstructie in smeedijzer, staal en glas ter wereld

De hoofdsponsoren: Giorgio Armani toont al weer de zesde editie van 'ACQUA'; een foto-expositie gewijd aan water. Mede dankzij dit initiatief heeft de Italiaanse modeontwerper het Groene Kruis kunnen voorzien van 530 miljoen liter schoon drinkwater voor projecten in landen waar dit het meest nodig is. Verder worden er foto's tentoongesteld uit de JPMorgan Chase Art Collection. De verzameling van JP Morgan ooit samengesteld door de Amerikaanse miljardair David Rockefeller, omvat meer dan 30.000 waaronder 6000 fotografische werken, verdeeld over 450 kantoren wereldwijd. BMW met een selectie van Natasha Caruana uit de BMW Art & Culture Collection. Leica, inmiddels al 10 jaar hoofdsponsor presenteert fotografie van Stéphane Duroy and Paulo Nozolino, “J'étais là”, eem fotografische afschildering van Bretagne en Pernod Ricard met werk van Li Wei. Last but not least, een expositie gewijd aan jonge talenten van de 'SFR Jeunes Talents' competitie.

Collodion fotograaf Alex Timmermans geeft uitleg aan Jean Daniel Compain, Laurence Paul Keller en Michel Vilair (vlnr) van Reed Exhibition Frankrijk, organisatoren van Paris Photo en Art Basel

In 2011 debuteerde Parijs met haar eerste FOTOFEVER. Inmiddels is 2015 alweer de vierde editie. Fotofever richt zich speciaal op (aspirant) verzamelaars, geïnteresseerd in nieuw en jong talent. Van vrijdag 13 tot en met zondag 15 november 2015 verandert het Carrousel du Louvre wederom in een tempel van fotografie met 75 internationale en nationale fotogaleries. Bijzonder trots ben ik op het feit dat ik kan vermelden dat één fotograaf, die eerder te gast was in mijn weblog Paris FvdV, zijn werk op Fotofever zal laten zien; de Duitse, zeer talentvolle, fotograaf J. Konrad Schmidt (stand C13). Winnaar van de AOP Photography Award 2015 en behorend tot de 200 beste reclamefotografen in de wereld van het jaar  2015. Hij was zelfs op zeer jonge leeftijd semi-finalist van de 2008 Hasselblad Masters.

J. Konrad Schmidt: 'Black is the color of my true love's hair' - contemporary Ambrotypes
Fotofever stand C13

Tevens te zien de winnaar van de fotoprijs 2015. Bedoeld om jonge kunstenaars, die hun opleiding hebben afgerond aan de Franse kunstacademie, te helpen bij het zetten van de eerste stappen in de markt van fotokunst. 'And the Winner is': De Franse Juliette Andrea-Elie die tijdens Fotofever ook haar werk zal exposeren. Meer informatie over haar werk kunt u vinden op haar website.
Voor startende verzamelaars is er een speciale selectie geprijsd onder de € 1000. Tevens zijn er rondleidingen om u kennis, met betrekking tot waar u op moet letten bij het verzamelen en aankopen van fotografie, op te vijzelen.

Fotofever, Carrousel du Louvre
Rue de Rivoli 99, 1e arrondissement, métro Palais Royal, Musée du Louvre
Geopend van vrijdag 13 tot en met zondag 15 november 2015.
Vrijdag, zaterdag van 11.00 uur tot en met 19.30 uur en zondag van 11.00 uur tot en met 19.00 uur. Entree €18
Speciale 'Preview' op donderdagavond 12 november van 18.00 uur tot en met 21.00 uur entree € 40 

Uitzicht vanuit het Petit Palais op het Grand Palais thuisbasis van Paris Photo

Paris Photo, Grand Palais,
Avenue Winston Churchill, 8e arrondissement, métro Champs-Élysées-Clémenceau
Geopend van donderdag 12 tot en met zondag 15 november 2015
Donderdag, vrijdag en zaterdag van 12.00 uur tot 20.00 uur en zondag van 12.00 uur tot 19.00 uur. Entree € 30

Mocht u niet genoeg hebben aan het Grand Palais en de Carrousel du Louvre dan vindt u hieronder het aanbod van enkele andere fototentoonstellingen die u zeker niet mag missen. houdt u er rekening mee dat de meeste exposities en tentoonstellingen op maandag gesloten zijn.

Foam Talent 2015
11 November - 20 december 2015
Rue de Lille 121, 7e arrondissement, metro Assemblée Nationale
Alle dagen geopend met uitzondering van maandag van 13.00 uur - 19.00 uur

4e editie Festival Photo Saint-Germain
7 - 22 november 2015
Deelname door 40 galeries

Meer informatie op website

Académie des Beaux-Arts - Institut de france
Éric pillot: 'In situ'
22 oktober - 22 november 2015
Quai de Conti 23, 6e arrondissement, métro Pont Neuf
Alle dagen geopend met uitzondering van maandag van 11.00 uur tot 18.00 uur

Le Bal
A handful of dust - from the cosmic to the domestic
16 oktober 2015 - 17 januari 2016
Impasse de la défense 6, 18e arrondissement, métro Place de Clichy
Openingstijden woensdag, donderdag, vrijdag 1200. uur - 20.00 uur (donderdag tot 22.00 uur) Zaterdag van 11.00 uur tot 20.00 uur en zondag van 11.00 uur tot 19.00 uur

Galerie Rabouan Moussion
Erwin Olaf 'Waiting'
17 oktober - 28 november 2015
Rue Pastourelle 11, 3e arrondissement, métro
Openingstijden maandag tot en met zaterdag 10.00 uur - 19.30 uur. zondag gesloten

Musée d'Art Moderne de la Ville de Paris
Warhol Unlimited
2 Oktober 2015 - 7 februari 2016
Avenue du Président Wilson 11, 16e arrondissement, metro
Openingstijden dinsdag tot en met zondag van 10.00 uur tot 18.00 uur. Maandag gesloten

Centre Culturel Canadien
Aude moreau 'La nuit politique'
25 september 2015 - 13 januari 2016
Rue de constantine 5, 7e arrondissement, métro Invalides
Geopend maandag tot en met vrijdag van 10.00 uur - 18.00 uur. Zaterdag en zondag

Centre Culturel Irlandais
Tom Wood 'Paysages intimes'
13 november 2015 - 10 januari 2016
Rue des irlandais 5, 5e arrondissement, métro place Monge, Cardinal Lemoine
Geopend van dinsdag tot en met zaterdag van 14.00 - 18.00 uur (woensdag tot 20.00 uur) zondag van 12.30 uur - 14.30 uur. Maandag gesloten.

Centre Pompidou
Karel Appel
21 oktober 2015 - 11 jananuari 2016
Place georges pompidou, 4e arrondissement, metro Rambuteau, Hôtel de Ville, Everyday Alle dagen geopend van 11.00 uur - 21.00 uur (dinsdag tot en met 23.00 uur)

Fondation Henri Cartier-Bresson
Jeff Wall - 'smaller pictures'
9 september - 20 december 2015
Impasse lebouis 2,, 14e arrondissement, métro Gaîté, Edgar Quinet
Alle dagen geopend met uitzondering van maandag - 13.00 uur - 18.45 uur

Jeu de Paume
Omer fast & Philippe halsman  'étonnez-moi'
20 ooktober 2015 - 24 januari 2016
Place de la concorde 1, 8e arrondissement, métro Concorde
Alle dagen geopend met uitzondering van maandag. 11.00 uur - 19.00 uur (dinsdag tot 21.00 uur)

La Maison Rouge, Fondation Antoine de Galbert
Collection Artur Walther  'après eden'
17 oktober 2015 - 17 januari 2016
Boulevard de la bastille 10, 12e arrondissement, métro Quai de la Rapée, Bastille
Alle dagen geopend met uitzondering van maandag. 11.00 uur - 17.00 uur (dinsdag tot 21.00 uur)

Maison Européenne de la Photographie
Bruno Barbey  12 november 2015 - 17 januari 2016
Daoud Aoulad Syad 12 november 2015 - 17 januari 2016
Stéphane Couturier 12 nov 2015 - 17 jan 2016
Rue de Fourcy 5/7, 4e arrondissement, métro Saint-Paul, Hôtel de Ville, Pont Marie
Geopend van woensdag tot en met zondag 11.00 uur - 19.45 uur



Musée d’Orsay
Qui a peur des femmes photographes ? 1918 à 1945
14 oktober 2015 - 24 januari 2016
Rue de la légion-d’honneur 1 , 7e arrondissement métro Solférino
Elke dag geopend met uitzondering van maandag. 09.30 uur - 18.00 uur ( dinsdag tot 21.45 uur)

Musée de l’Orangerie
Qui a peur des femmes photographes ? 1839 à 1919
14 ooktober 2015 - 24 januari 2016
Jardin des Tuileries, côté Seine, 1e arrondissement , métro Concorde
Alle dagen geopend met uitzondering van dinsdag 09.00 uur - 18.00 uur

Christie’s Paris
Photographies Public exhibition
9 november-14 november 2015, 10.00 uur - 18.00 uur
Avenue Matignon 9, 8e arrondissement, métro Franklin D. Roosevelt

Sotheby’s France
Photographies Public exhibition
9 november 2015, 13.00 uur - 18.00 uur
10, 11, 12 november 2015, 10.00 uur - 18.00 uur
Rue du Faubourg Saint-Honoré 76, 8e arrondissement, métro Champs-Élysées-Clémenceau

Atelier Oscar Pereire - Collodion Photographie
12 november - 20 december 2015
Geopend van maandag tot en met zondag 14.00 - 19.00 uur
Rue de Lafayette 186, 10e arrondissement, métro Louis Blanc